Saglıklı Yaşam Merkezi

Disiplin
Okullarda disiplin sözcüğünden anlaşılan, ceza almak veya uymak zorunluluğu olan
bir dizi katı, sıkı kurallardır.
Oysa disiplin işlerin belli bir düzen içinde yürütülmesidir.
Okulda ve sınıfta disiplinden, daha çok öğrenci davranışlarının eğitimciler tarafından
kontrol edilmesi anlaşılır. Oysa öğrenciler, bir başkası tarafından kontrol edilmek yerine,
kendi davranışlarını kontrol etmeyi öğrenirlerse disiplin, zaman içinde öğrenilebilecek ve
içselleştirilebilecek bir alışkanlığa dönüşür. Öğrencilere kendi kendilerini kontrol etme,
kendi davranışlarını denetleme ve kendilerini yönetme becerisi kazandırıldığında,
öğretmenler zamanlarının çoğunu eğitim ve öğretime harcayabilir. Okul ve sınıf disiplininin
en önemli parçası, eğitimcilerin kendi disiplin anlayış ve uygulamalarıdır. Öğretmenler ve
yöneticiler, öğrencilerinde görmek istedikleri davranışları, önce kendileri göstererek onlar
için iyi bir model oluşturmalıdır
Resim 2.10:Disiplin başkalarının kontrolü değildir

Okulda disiplin sağlamaya yardımcı belli başlı faktörler şunlardır
• Uygun bir eğitim programı: Amaçlarına, yeteneklerine, isteklerine ve geçmiş
bilgilerine uygun olarak hazırlanan bir eğitim programı öğrencinin ilgisini
çekerek, iş birliği içinde olmasını sağlayacaktır.
• İyi bir rehberlik sistemi: Böyle bir sistem aracılığıyla sorunlar ortaya
çıkmadan gerekli işlemler yapılabilecektir. Sonuçta kendisinin ruh sağlığıyla da
ilgilenildiğini bilen öğrenci, ilgililere yardımcı olma ve okul çalışmalarına
katılma isteği duyacaktır.
• Etkin veli-okul ilişkisi: Veliler ve öğrenciler okulda en iyisinin ve doğrusunun
yapıldığına inandıkları müddetçe okul çalışmalarına destek olmaktadırlar.
• Okul binasının etkin kullanımı: Okul binaları ve görsel –işitsel araçların
kullanım biçimi disipline yardımcı ya da engel olabilmektedir. Örneğin,
koridorları karanlık bir binada, ışık yakılmaması ciddi disiplin sorunlarına
neden olabilir. Aydınlık ve ferah koridorları olan bir okul binası, öğrenciyi
rahatlatır. Okulun badana renginden döşemesine kadar her şeyi, disipline
uyumu kolaylaştırdığı gibi zorlaştırabilir.
30
Değişen eğitim programları ve eğitim anlayışı ve toplumsal değişimlere bağlı olarak
disipline bakış açısı da değişmiştir.
Şekil2.2.:Eski disiplin anlayışı dağişmişti
Eski ve yeni disiplin yaklaşımları
Eski Yeni
İlgi ve istekler baskı altına alınır . İlgi ve isteklere yön verilir .
Korkutularak kontrol sağlanır. Problemlere ve isteklere rehberlik edilir.
Katı kurallara önem verilir. Benimsenen davranış normları önemlidir.
Sessizliğe düzene ve pasifliğe önem
verilir.
Çalışkanlık, işbirliği ve yardımseverlik
önemlidir.
Olumsuz davranışlar cezalandırılır. Olumlu davranışlar teşvik edilir .
Otoriteye dayalı öznel kontrol var. Öğrenci–öğretmen işbirliği vardır.
Tablo2.1::Disiplin yaklaşımları
Etkinlik: Okul disiplin yönetmeliğinizi edininiz.
Disiplin kurallarını inceleyiniz.
Sizinle ilgili bölümleri belirleyerek sınıf panonuza asınız.
Sınıf disiplininizi oluşturmak üzere etkinliğe geçiniz.
Beyin fırtınası yaparak sorunlarınızı yazınız.
Çözüm yolları üretiniz.
Sınıfınızda kendi kontrolünüzü oluşturmaya yönelik kurallar belirleyiniz.
Kuralların işlemesi için yaptırımlar belirleyiniz.
31
Bilgi konunuzu hatırlayınız. Bu etkinliğinizi alışkanlığa dönüştürmek için gayret
gösteriniz ve okulunuzun örnek sınıfı olunuz.
Aynı çalışmayı okulöncesi çocuklarla da yapabilirsiniz. Çocuklarla birlikte sınıf
kuralları oluşturabilirsiniz. Sınıf içinde çocukları rahatsız eden problem durumları çocukların
ortaya koymasını sağlayıp çözüm yollarını da birlikte bulabilirsiniz. Kuralları somut
resimlerle destekleyip panoya asabilirsiniz. Olumlu davranış gösterenler hafta sonunda
ödüllendirilerek davranışın alışkanlığa dönüşmesi sağlanabilir. Çalışma ailelerle paylaşılıp
evde de etkinliğin desteklenmesi sağlanabilir. Ailenin de ev içi disiplini sağlamasına benzer
etkinliklerle rehberlik yapılabilir.
Öğrenciler, bir başkası tarafından kontrol edilmek yerine, kendi davranışlarını
kontrol etmeyi öğrenirlerse disiplin, zaman içinde öğrenilebilecek ve
içselleştirilebilecek bir alışkanlığa dönüşür.
32
UYGULAMA FAALİYETİ
Okulların fiziksel şartlarının araştırılması.
Okulda çocuğun ruh sağlığını etkileyen faktörlerden fiziki şartlar konusunu
inceleyiniz ve çalışmalarınızı arkadaşlarınızla paylaşınız.
İşlem Basamakları Öneriler
Okulda çocuğun ruh sağlığını etkileyen
faktörleri inceleyiniz. İncelemenizde dikkatli ve titiz olunuz.
Okulda çocuğun ruh sağlığını etkileyen
faktörlerden bir tanesini belirleyiniz (Örn:
Öğretmen faktörü).
İstediğiniz ve ilginizi çeken konuyu
seçebilirsiniz.
Seçtiğiniz faktör ile ilgili detaylı araştırma
yapınız.
Değişik kaynaklardan bilgi konuları resim,
fotoğraf, güzel sözler vs.araştırınız.
Araştırdığınız bilgileri asetatlara veya
kartonlara geçiriniz.
Çalışmayı ilgi çekici hale getiriniz.
Yaratıcılığınızı kullanınız.
Bilgi konularınızı resim, fotoğraf, şema vb.
unsurlarla destekleyiniz. Estetik ve yaratıcı olmaya özen gösteriniz.
İmkanlarınız elveriyor ise görüntülü
çekimler yapabilirsiniz.
Kamera, fotoğraf makinesi vb. görüntüleme
araçlarından yararlanınız.
Çalışmanızı sınıfınızda tepegöz, sınıf
panosunu kullanarak sununuz. Sunumunuz sırasında güler yüzlü olunuz.
Kendi çalışmanızı ve diğer çalışmaları
karşılaştırınız. Objektif bir değerlendirme yapınız.
Farklı fikir ve görüşleri dinleyiniz. Eleştirilere karşı hoşgörülü olunuz.
UYGULAMA FAALİYETİ
33
Uygulama faaliyetinde yapmış olduğunuz çalışmayı kendiniz ya da arkadaşlarınızla
değişerek değerlendiriniz.
Değerlendirme Kriterleri Evet Hayır
1. Okulda çocuğun ruh sağlığını etkileyen faktörleri incelediniz mi?
2. Okulda çocuğun ruh sağlığını etkileyen faktörlerden bir tanesini
belirlediniz mi?
3. Seçtiğiniz faktör ile ilgili detaylı araştırma yaptınız mı?
4. Araştırdığınız bilgileri asetatlara veya kartonlara geçirdiniz mi?
5. Bilgi konularınızı resim,fotoğraf,şema vb.unsurlarla desteklediniz mi?.
6. (İmkanlarınız dahilinde ) Görüntülü çekimler yapabildiniz mi?
7. Çalışmanızı sınıfınızda tepegöz, sınıf panosunu kullanarak sundunuz
mu?
8. Kendi çalışmanızı ve diğer çalışmaları karşılaştırdınız mı?
9. Farklı fikir ve görüşleri dinlediniz mi?
TOPLAM
DEĞERLİNDİRME
Yaptığınız değerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğrenme faaliyetine geri
dönerek işlemi tekrar ediniz.
KONTROL LİSTESİ